వయస్సు, లింగం, మతం, కులం, అధికారం మరియు సంపద, శారీరక మరియు మానసిక సామర్థ్యం ఆధారంగా సమాజాన్ని వర్గీకరించడం అనేది ఒక వాస్తవం. సాంప్రదాయిక అంచనా ప్రకారం, ప్రపంచవ్యాప్తంగా దాదాపు 600 మిలియన్ల మంది దివ్యాంగులు ఉన్నారు, వీరిలో 420 మిలియన్లు (70%) అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో నివసిస్తున్నారు. అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో 80% మంది వికలాంగులు దారిద్య్రరేఖకు దిగువన నివసిస్తున్నారు, అంటే 335 మిలియన్ల మంది దివ్యాంగులు. పేదలలో ఐదుగురిలో ఒకరు వైకల్యం ఉన్న వ్యక్తి. అంటే అత్యంత పేదలు మరియు అత్యంత అణగారిన వారిలో 20% మంది దివ్యాంగులు.
భారతదేశంలో రాజకీయంగా కనిపించని మరియు ప్రాతినిధ్యం తక్కువగా ఉన్న వర్గాలలో దివ్యాంగులు ఒకటి. ప్రధాన నిర్ణయాధికారులలో వికలాంగ సంబంధిత సమస్యలపై సాధారణ స్థాయి అవగాహన చాలా తక్కువగా ఉంది, వికలాంగులకు వారి హక్కుల గురించి సరైన అవగాహన లేదు. దివ్యాంగులు విద్య, ఉపాధి మరియు సమాజ కార్యకలాపాల నుండి ఎక్కువగా మినహాయించబడుతున్నారు. వైకల్యాన్ని అభివృద్ధి సమస్యగా లేదా సాధికారత కోసం చాలా తరచుగా పోరాటంగా పరిగణించరు. దివ్యాంగులను కేవలం నిష్క్రియాత్మక పునరావాస గ్రహీతలుగా చూస్తారు.
దివ్యాంగులు వారి వైకల్యం కారణంగా కాదు, వారి హక్కులు మరియు హక్కులను పొందే విధానాల గురించిన సమాచారం వారికి అందుబాటులో లేకపోవడం వల్ల వికలాంగులు అవుతారు. అయితే, దివ్యాంగులకు సమాచార హక్కు ప్రత్యేకంగా NGOలు, వైకల్యం ఉన్న పిల్లల తల్లిదండ్రులు, సంరక్షకులు, విద్యార్థులు లేదా వైకల్యం విషయంలో సంబంధిత వ్యక్తులు ఉపయోగించుకునేలా రూపొందించబడింది. ఇది ప్రభుత్వం నుండి వైకల్యం ఉన్న వ్యక్తి పొందే వివిధ ప్రయోజనాలపై వివరణాత్మక నేపథ్యాన్ని కలిగి ఉంది.
వైకల్యం సర్టిఫికేషన్ , విద్య, ఉపాధి, ప్రజా ప్రాప్తి, పేదరిక నిర్మూలన పథకాలు, సహాయక పరికరాలు మరియు ఫిర్యాదు ప్రక్రియ వంటి ప్రధాన అంశాలు క్రింద ఇవ్వబడిన లింక్ నందు కవర్ చేయబడ్డాయి మరియు సాధారణ సమాచారం కోరుకునే ఎవరికైనా ఇది ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. ఉపయోగించడానికి సిద్ధంగా ఉన్న దరఖాస్తుల జాబితాను ముందే ఫార్మాట్ చేసి రూపొందించారు మరియు ఏదైనా రాష్ట్ర లేదా కేంద్ర కార్యాలయం నుండి సమాచారాన్ని కోరడానికి దీనిని ఉపయోగించవచ్చు. మరింత పారదర్శకంగా మరియు జవాబుదారీగా ఉండే పాలనా వ్యవస్థను సులభతరం చేయడానికి మీరు సంబంధిత సమాచారాన్ని కోరుకునేలా ఒక సంక్షిప్త అధ్యయనాన్ని మరియు మీ సూచన కోసం RTI దరఖాస్తులు చేర్చబడినవి.
- వైకల్య సమస్యలపై RTI గైడ్ కొరకు క్లిక్ చేయండి 👉 RTI Guide On Disability Issues
ఈ గైడ్ యాక్షన్ ఎయిడ్ ఇండియా సహకారంతో సాక్షి ట్రస్ట్ - బెంగళూరు ద్వారా అభివృద్ధి చేయబడింది.
ముఖ్య గమనిక: పైన లింక్ చేయబడిన గైడ్ సమాచార హక్కు చట్టం 2005ను ఉపయోగించడంలో పౌరులకు సహాయపడటానికి మాత్రమే తయారు చేయబడింది. దీనిని ఈ చట్టానికి ప్రత్యామ్నాయంగా తీసుకోకూడదు. ఈ గైడ్ ఆధారంగా ఏదైనా చర్య తీసుకునే ముందు పాఠకులు సమాచార హక్కు చట్టం 2005ను సంప్రదించగలరు. దీనిని http://rti.nic.in లో యాక్సెస్ చేయవచ్చు.