తెలుగు రాష్ట్రాలు మరియు భారతదేశంలో దివ్యాంగులకు వర్తించే ముఖ్యమైన మినహాయింపులు

 తెలుగు రాష్ట్రాలైన ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణతో పాటు భారతదేశంలో దివ్యాంగులకు వర్తించే ముఖ్యమైన మినహాయింపులు మరియు పథకాలు ఇక్కడ వివరంగా ఇవ్వబడ్డాయి.

భారతదేశంలో దివ్యాంగులకు వర్తించే సాధారణ మినహాయింపులు మరియు పథకాలు:

భారతదేశంలో, దివ్యాంగుల హక్కుల చట్టం 2016 (Rights of Persons with Disabilities Act 2016) దివ్యాంగుల హక్కులను పరిరక్షించడానికి మరియు వారికి సమాన అవకాశాలు కల్పించడానికి ప్రధాన చట్టం. ఈ చట్టం 21 రకాల వైకల్యాలను గుర్తించింది మరియు వారి హక్కులు, సౌకర్యాలు, వివక్షకు వ్యతిరేకంగా రక్షణ కల్పిస్తుంది.

• ఆదాయపు పన్ను మినహాయింపులు:
  • సెక్షన్ 80U: 40% లేదా అంతకంటే ఎక్కువ వైకల్యం ఉన్న దివ్యాంగులు తమ స్థూల మొత్తం ఆదాయంపై సెక్షన్ 80U కింద తగ్గింపును క్లెయిమ్ చేయవచ్చు. వైకల్యం తీవ్రతను బట్టి మినహాయింపు మొత్తం మారుతుంది:
    • సాధారణ వైకల్యం (40% - 80%): రూ. 75,000
    • తీవ్ర వైకల్యం (80% అంతకంటే ఎక్కువ): రూ. 1,25,000
  • సెక్షన్ 80DD: దివ్యాంగుల ఆధారపడిన కుటుంబ సభ్యులకు (తల్లిదండ్రులు/సంరక్షకులు) వారి వైద్య చికిత్స లేదా నిర్వహణ ఖర్చుల కోసం సెక్షన్ 80DD కింద తగ్గింపు లభిస్తుంది.
  • రవాణా అలవెన్సుల మినహాయింపు: దివ్యాంగులకు ఇచ్చే ట్రాన్స్‌పోర్ట్ అలవెన్సులు పూర్తిగా పన్ను రహితం.
• హెల్త్ ఇన్సూరెన్స్ పథకాలు:
  • నిర్మల్య హెల్త్ ఇన్సూరెన్స్: మానసిక వైకల్యం ఉన్న వ్యక్తులకు రూ. 1 లక్ష వరకు వైద్య ఖర్చుల కోసం కవరేజీని అందిస్తుంది.
  • స్వావలంబన్ హెల్త్ ఇన్సూరెన్స్: రూ. 3,00,000 కంటే తక్కువ కుటుంబ ఆదాయం ఉన్న దివ్యాంగులందరికీ రూ. 2 లక్షల వరకు కవరేజీని అందిస్తుంది.
• విద్యా పథకాలు:
  • ఉపకార వేతన పథకం (స్కాలర్‌షిప్‌లు): కేంద్ర ప్రభుత్వం మరియు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు దివ్యాంగులైన విద్యార్థులకు వివిధ స్థాయిలలో (ప్రాథమిక నుండి ఉన్నత విద్య వరకు) ఉపకార వేతనాలను అందిస్తాయి. నేషనల్ హ్యాండీకాప్డ్ ఫైనాన్స్ అండ్ డెవలప్‌మెంట్ కార్పొరేషన్ (NHFDC) ద్వారా కూడా స్కాలర్‌షిప్‌లు లభిస్తాయి.
  • దీనదయాళ్ దివ్యాంగుల పునరావాస పథకం (DDRS): దివ్యాంగుల పునరావాసానికి సంబంధించిన ప్రాజెక్టుల కోసం ప్రభుత్వేతర సంస్థలకు (NGOలు) ఆర్థిక సహాయం అందించబడుతుంది.
  • సమ్మిళిత విద్య (Inclusive Education): దివ్యాంగ పిల్లలు సాధారణ పాఠశాలల్లోనే చదువుకునేలా ప్రోత్సహించడానికి "సమగ్ర శిక్ష" వంటి పథకాలు అమలులో ఉన్నాయి.
• ఉపాధి మరియు రిజర్వేషన్లు:
  • ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలలో దివ్యాంగులకు 4% రిజర్వేషన్లు ఉంటాయి.
  • ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేట్ రంగాలలో ఉపాధి అవకాశాలు కల్పించడానికి వివిధ శిక్షణా కార్యక్రమాలు మరియు స్వయం ఉపాధి పథకాలు (ఉదాహరణకు, సబ్సిడీ రుణాలు) అందుబాటులో ఉంటాయి.
• రైల్వే మరియు రవాణా రాయితీలు:
  • రైలు ప్రయాణంలో దివ్యాంగులకు మరియు వారి సహచరులకు (వైకల్యం రకాన్ని బట్టి) గణనీయమైన రాయితీలు లభిస్తాయి.
  • విమాన ప్రయాణంలో కూడా కొన్ని మినహాయింపులు, సహాయాలు అందుబాటులో ఉంటాయి.
• అందుబాటు సౌకర్యాలు (Accessibility):
  • ప్రభుత్వ భవనాలు, రవాణా సౌకర్యాలు, వెబ్‌సైట్‌లు మరియు ఇతర సౌకర్యాలు దివ్యాంగులకు అందుబాటులో ఉండేలా "యాక్సెసిబుల్ ఇండియా క్యాంపెయిన్" వంటి కార్యక్రమాలు అమలులో ఉన్నాయి.
• యూనిక్ డిజబిలిటీ ఐడెంటిటీ (UDID) కార్డ్: దివ్యాంగులకు UDID కార్డులు జారీ చేయబడతాయి, ఇది వివిధ ప్రభుత్వ పథకాలు మరియు మినహాయింపులను పొందడానికి ఒకే గుర్తింపు పత్రంగా ఉపయోగపడుతుంది.

తెలుగు రాష్ట్రాలలో (ఆంధ్రప్రదేశ్ మరియు తెలంగాణ) దివ్యాంగులకు వర్తించే ప్రత్యేక పథకాలు:

ఆంధ్రప్రదేశ్:

• పెన్షన్ కానుక: ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం దివ్యాంగులకు ఇచ్చే పింఛన్ మొత్తాన్ని గణనీయంగా పెంచింది (ప్రస్తుతం రూ. 6,000 వరకు ఉంది). ఈ పింఛన్‌లను ప్రతినెలా ఒకటో తేదీన పంపిణీ చేస్తారు.
• సదరం స్లాట్‌లు (SADAREM Slots): దివ్యాంగుల పింఛన్‌ల తనిఖీ మరియు వైకల్య ధృవీకరణ పత్రాల జారీ కోసం సదరం క్యాంపులను నిర్వహిస్తారు.
• వివాహ ప్రోత్సాహకం (పెళ్లి కానుక): దివ్యాంగులు వివాహం చేసుకుంటే ఆర్థిక ప్రోత్సాహకం అందిస్తారు.
• మోటారు వాహనాల పంపిణీ: ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం దివ్యాంగులకు మూడు చక్రాల వాహనాలు (రెట్రోఫిటెడ్ మోటారు వాహనాలు) లేదా మోటరైజ్డ్ ట్రైసైకిళ్లను 100% రాయితీతో అందిస్తుంది.
• ఇతర సంక్షేమ పథకాలు: ఇంటి నిర్మాణం, విద్యార్థులకు స్కాలర్‌షిప్‌లు, స్వయం ఉపాధి పథకాలు వంటివి అమలులో ఉన్నాయి.

తెలంగాణ:

• ఆసరా పెన్షన్లు: తెలంగాణ ప్రభుత్వం దివ్యాంగులకు అధిక మొత్తంలో పెన్షన్ అందిస్తుంది (ప్రస్తుతం రూ. 4,016 ఉంది, ఇది ఎప్పటికప్పుడు మారవచ్చు).
• వివాహ ప్రోత్సాహం: తెలంగాణ ప్రభుత్వం దివ్యాంగుల వివాహాలకు ఆర్థిక ప్రోత్సాహం అందిస్తుంది. ఒకరు దివ్యాంగులు ఉంటే లక్ష రూపాయలు, ఇద్దరు దివ్యాంగులు వివాహం చేసుకుంటే రూ. 1 లక్ష ఆర్థిక సహాయం అందిస్తుంది.
• స్వయం ఉపాధి పథకాలు: దివ్యాంగులు స్వయం ఉపాధి పొందడానికి సబ్సిడీ రుణాలు మరియు శిక్షణ కార్యక్రమాలు అందిస్తారు.
• సహాయక ఉపకరణాలు: అవసరమైన దివ్యాంగులకు వీల్‌చైర్లు, వినికిడి పరికరాలు, కృత్రిమ అవయవాలు వంటి సహాయక ఉపకరణాలను పంపిణీ చేస్తారు.
• విద్యా ఉపకారవేతనాలు: 1వ తరగతి నుండి ఉన్నత విద్య వరకు దివ్యాంగులైన విద్యార్థులకు ఉపకారవేతనాలను అందిస్తారు.

ముఖ్యమైన గమనిక:

పై పథకాలు మరియు మినహాయింపుల వివరాలు, అర్హతలు మరియు దరఖాస్తు ప్రక్రియలు ఎప్పటికప్పుడు మారవచ్చు. కాబట్టి, తాజా మరియు ఖచ్చితమైన సమాచారం కోసం సంబంధిత ప్రభుత్వ వెబ్‌సైట్‌లను (కేంద్ర సామాజిక న్యాయం మరియు సాధికారత మంత్రిత్వ శాఖ, ఆంధ్రప్రదేశ్/తెలంగాణ దివ్యాంగుల సంక్షేమ శాఖ) లేదా స్థానిక సంక్షేమ కార్యాలయాలను సంప్రదించడం మంచిది.

దివ్యాంగులకు వర్తించే మినహాయింపుల పూర్తి వివరాల కొరకు ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి.